ยาคุมฉุกเฉิน (emergency contraceptive pills) เป็นยาที่รับประทานเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน ยาคุมฉุกเฉินมี 2 ประเภทหลักๆ คือ ยาคุมฉุกเฉินชนิดฮอร์โมนรวม และยาคุมฉุกเฉินชนิดฮอร์โมนเดี่ยว
ความหมายของยาคุมฉุกเฉิน
ยาคุมฉุกเฉินเป็นยาที่ประกอบด้วยฮอร์โมนเพศหญิงที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการตกไข่ หรือรบกวนการปฏิสนธิของไข่กับอสุจิ ยาคุมฉุกเฉินไม่สามารถทำให้การปฏิสนธิที่เกิดขึ้นแล้วกลับกลายเป็นการไม่ตั้งครรภ์ได้
กลไกการทำงาน
กลไกการทำงานของยาคุมฉุกเฉินขึ้นอยู่กับประเภทของยา ยาคุมฉุกเฉินชนิดฮอร์โมนรวมประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสติน ทำงานโดยการยับยั้งการตกไข่ หรือรบกวนการปฏิสนธิของไข่กับอสุจิ ยาคุมฉุกเฉินชนิดฮอร์โมนเดี่ยวประกอบด้วยฮอร์โมนโปรเจสติน ทำงานโดยการยับยั้งการตกไข่ หรือรบกวนการฝังตัวของตัวอ่อนในผนังมดลูก
ข้อบ่งใช้ยาคุมฉุกเฉิน
ยาคุมฉุกเฉินมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน ยาคุมฉุกเฉินอาจใช้ในกรณีต่อไปนี้
- มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
- ถุงยางอนามัยแตกหรือหลุด
- ลืมรับประทานยาคุมกำเนิด
- ถูกข่มขืน
ยาคุมฉุกเฉินควรรับประทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน โดยมีประสิทธิภาพสูงสุดหากรับประทานภายใน 24 ชั่วโมงแรก
ความปลอดภัยของยาคุมฉุกเฉิน
ยาคุมฉุกเฉินโดยทั่วไปมีความปลอดภัยสูง หากรับประทานตามคำแนะนำ อย่างไรก็ตาม ยาคุมฉุกเฉินอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงบางประการ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ หน้ามืด อ่อนเพลีย ปวดท้อง การเปลี่ยนแปลงของประจำเดือน
ข้อควรระวัง
ยาคุมฉุกเฉินไม่ควรรับประทานเป็นประจำ ควรรับประทานเป็นครั้งคราวเท่านั้น ยาคุมฉุกเฉินไม่ควรรับประทานโดยผู้หญิงที่มีอาการแพ้ยาคุมกำเนิด ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์หรือสงสัยว่าตั้งครรภ์ ผู้หญิงที่มีประวัติโรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต หรือโรคมะเร็งเต้านม
ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับยาคุมฉุกเฉิน
มีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับยาคุมฉุกเฉินหลายประการ เช่น
- ยาคุมฉุกเฉินเป็นยาทำแท้ง
- ยาคุมฉุกเฉินเป็นยาคุมกำเนิดแบบถาวร
- ยาคุมฉุกเฉินมีความปลอดภัยสูง
ความเข้าใจผิดเหล่านี้อาจนำไปสู่การใช้ยาคุมฉุกเฉินอย่างไม่เหมาะสม สิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจข้อมูลเกี่ยวกับยาคุมฉุกเฉินอย่างถูกต้อง
“ยาคุมฉุกเฉิน” ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น และมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ และไม่ได้ช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ดังนั้น หากคิดจะรัก คิดจะมีเพศสัมพันธ์ ต้องรู้จักป้องกัน ยืดอกพกถุงยางอนามัยจะปลอดภัย และคุมกำเนิดได้ดีที่สุดค่ะ
- ยาคุมฉุกเฉิน ใช้ผิดวิธีไม่ปลอดภัย แถมยังมีสิทธิ์ท้อง
- ไขข้อข้องใจกับการใช้ยาคุมฉุกเฉินระหว่างมีประจำเดือน ป้องกันยังไงไม่ให้พลาด !
- แจ็คพ็อต! คุมกำเนิดไม่ได้ ยาคุมฉุกเฉินผิดอะไร?
- วิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินแบบต่างๆ ที่ผู้หญิงควรรู้ เพื่อป้องกันเซ็กส์ไม่พร้อม
ภาพถ่ายโดย JESHOOTS.com: https://www.pexels.com/th-th/photo/576831/
